|     |     |  
 
         
   
 

MƏMMƏD ARAZLI GÜNLƏRİM
GÜLXANIM FƏTƏLİ QIZI

SƏNƏTDƏ SON MƏNZİL OLMUR
PUBLİSİSTİK YAZILAR VƏ MÜSAHİBƏLƏR

MƏN ÖZÜM BİLİRƏM NƏÇİYƏM NƏYƏM
HAQQINDA YAZILMIŞ MƏQALƏLƏR
 
HAQQARAR

“... VƏTƏNİ  SEVMƏK  NAMİNƏ”

“Şairə hər şeyi bağışlamaq olar; zamanın ruhunu təhrifdən başqa”
                                                                                                          (A.Blok)
“Böyük adlandırılan ədəbiyyat heç vaxt ictimai hadisələri mədh etməyib”
                                                                                                        (M.Qorki)
Bu mənada Məmməd Araz qələmi söz “kəsəndən”:
Ürəyimsiz kəlmə yazan deyiləm,
Nə qədər ki, öz əlimdir yazanım –
prinsipi ilə yaradıb.
Elmdə bir kəşf də müəllifinə ad qazandırır. Söz sənətində ürəklərə yol tapmaq üçün bədii tapıntılarında ardıcıl olmalısan. Istedad yenilikçidir; fərqli dəst-xətt, təzə ab-hava onun təbiətindədir, – bircə  mərdimazardan, “fərdi məzar”dan uzaq ola:
Bir onu ona qəfil daş atandan qoruyun,
Bir də qoltuqlar altda yaşadandan qoruyun.
Əsl sənətkar neyləsə, “Vətəni sevmək naminə, ucaltmaq naminə” eləməlidi.
“ Aldatma, yaltaqlıq, yalan, gizli xəbislik, poza, tam yalançı bir firavanlıq, pərdələnmə, şərtilik, özünün və başqasının qabağında təlxəklik, – bir sözlə,vahid şöhrətpərəstlik ətrafında pərvazetmə o qədər möhkəm qayda-qanuna çevrilib ki, insanlar içində kiminsə həqiqətə can atması tamamilə anlaşılmaz bir hadisədir” (F. Nitse).
“Boğazdan yuxarı ürək yaşadan, ürəkdən aşağı baş saxlayan”, “Ağızdan, kağızdan yalan göyərən”, “Vədli yalanları, yalan vədləri Qopquru göyərdib, Yaş-yaş öyüdən” cəmiyyətdə Məmməd Araz harayı çox vaxt əks-sədasız qalır və təəssüf oduna yanan şairin sonda başından “Biz yenməzdik, yıxılmazdıq. Bizi bu yalanlar yıxdı” tüstüsü çıxır. “Cəsarətin olmayanda ürəyin olmur, Cəsarətin olanda da çörəyin olmur”  etirafında  bulunan şair poetik həqiqət axtarışında: “Olmaya cəsarət qanunlarımı Satmışam ətalət qanunlarına?” – deyə lirik “mən”ini doğru yola çıraq tutan cəsarətə xəyanət etməməyə, sərvaxt olmağa çağırır da.  
Bir baxın, yuxarıda misal gətirdiyimiz  Nitşe həqiqətinin doğurduğu fikrin çalarları ustad sənətkarın  necə də yaralı yeridir:  
...Sən sözü alçaltdın özündən əvvəl,
Alçaltdın bir ağız “afərin” üçün.

...Qarışqa iyləməz, çəyirtkə yeməz
Sözləri dilindən qapan da vardır.

...Qoltuğa öyrəndi – qoltuqda qaldı,
Qol-budaq atmadı qoltuq ağacı.

...Bir quru sümüyə bir ağız hürmək,
Bir iyli tikəyə beş ağız hürmək.

... Yalmana-yalmana yallanar itlər,
Yallana-yallana yalmanar itlər.
Son beytlər son illərin şerlərindəndir.
“Ələ gəlməz əldən gedən”, “Qurd ola bilmədik...qoyun yaşayaq?..” – deyən 70-inə yetmiş şairi bu gümanlarında yanılıb: “Taleyin hökmünü özün imzala”mağa layiq ol, xalqım!
                                                                                       Haqqarar.

2003

 
Bizim Nizami yaşlı ağsaqqal, müdrik poeziyamız, eyni zamanda, həmişə gənclik həvəsli, gənclik ehtiraslı olub.
Əsl sənət «söz oxuna meylli» deyil
Başqa cür desək,  sənətkar insan  da dağlar kimidir.
Şair doğmalığı, şair yadlığı!
Təbiət arxayın idi, toxtaq idi. Ancaq zaman elə zaman idi ki,
Uzun müddət xatirə yazmağı xoşlamamışam. Elə indi də xoşlamıram.
Niyyətimiz haradır, Mənzilimiz?...
Ucalıq, mərdlik və dostluq poeziyası



free counters
Copyright© 2009 Saytı hazırladılar:
İdeya: İradə Tuncay
Dizayner: Nizami Allahyarov
Operatorlar: Mehriban Cəfərova, Gülər İsmayılova, Vüsalə Babayeva
Korrektor: Şamxal Şəbiyev
Site by: azDesign.ws