BİR ALMANLA TANIŞ OLDUM...
Bir almanla tanış oldum Leninqradda;
Dalğın gəzdi, qəmli dindi, odlu danışdı.
Sevincini, gülüşünü sanki həyatda
Kimsə onun ürəyindən oğurlamışdı...
Qəribliyi unut -- dedim, o fikrə getdi,
Gözlərinə həlqələnmiş kölgələr endi.
Ürəyindən qopub gələn səslər eşitdim,
Heç bilmədim özü dindi, yarası dindi...
“İki dəfə görüb məni bu Leninqrad,
Vicdanımın yarasını bu səs ağrıdır.
Bəli, vicdan qarşısında ani hesabat
Yüz il zindan çəkməkdən də mənə ağırdır.
Anaların gözlərinə baxmıram ki, mən
Tanıyarlar, gözlərinə qəm enə bilər.
Yeriyirəm, geri dönüb baxmıram, birdən
Keçmişlərim gözlərimə görünə bilər.
Keçmişlərim! Düşmən kimi gəlmişdim bura,
Nevaya ilk güllə sıxan bəlkə də mənəm.
Min il məni bağlasalar göy dəryalara
Sanıram ki, günahımı yuya bilmərəm.
Qan tökməyi, ev yıxmağı şan-şöhrət bilib:,
Mənim kimi gec ayıldı nə qədər alman.
Nə gizlədim, havalanmış at kimi gəlib,
Yal-quyruğu qırxıq döndük geriyə burdan.
Biz qayıtdıq, süngülərdə geri qayıtdıq;
Alman xalqı gilizlərdən papiros eşdi.
Biz qayıtdıq, atdığımız güllələr artıq,
Dönüb Berlin şəhərini şum eləmişdi.
Çox analar ağlatmışdım yəqin ki, mən də,
Yüz ocaqda od sönmüşdü hər qumbaramdan.
Öz xarabam sordu məndən geri dönəndə:
“Hanı evin, uşaqların, ay evlər yıxan?!”
Mən ayıldım, əziləndən sonra ayıldım,
Keflilikdən ayıldılmış adamlar kimi.
Mən ayıldım, mən doğuldum, mən insan oldum,
İşıq gördüm ayaz gözlü axşamlar kimi.
Deməyin ki, ötən günlər yadımdan çıxıb,
Deməyin ki, adi səyyah, adi qonağam.
O atdığım güllələri axtarıb, yığıb
Öz sinəmdə ağrı kimi aparacağam...”
Bir almanla vidalaşdım, yenə də onun
Özü susdu, qəlbi dindi, gözü danışdı.
Düşünürdü, düşünürdü hələ də onun
Vicdanında ittihamlar qurtarmamışdı...
1961. Leninqrad