SƏNƏT İŞIĞI
Balaş Azəroğlunun yaradıcılığı ilə iyirmi il bundan əvvəl «O, qürub etdi» şerini oxuyandan sonra tanış olmuşam. Xalqımızın qəhrəman oğlu Firudin İbrahimi haqqında yazılan bu şer mənim aləmimdə qəlbində insanlıq, vətəndaşlıq, haqq-ədalət duyğusu olan bütün adamlara döyüş təlimi verib ayağa qaldıran qeyri-adi bir qüvvəyə qadir idi. İndi də həmin şeri eyni qürur hissi, eyni qəzəb və Firudin İbrahimiləri ayıldacaq bir inamla oxuyuram.
O vaxtdan bəri Azəroğlu mənim şairim olub; qələmindən nə doğulub, sinəsindən nə yağıbsa – hamısıyla tanışam. Hamısıyla üz-üzə oturub dərdləşmişəm, məsləhət almışam; bəzisi ilə də qol-qola verib, biletsiz, icazəsiz Araz qırağına getmişəm, Arazın gileyində çimib qayıtmışam.
Sonralar belə qərara gəlmişəm ki, heç bir qəhrəman qürub etmir. Bir ulduz şəklində batıb, başqa ulduz kimi doğulur. Çünki Vətən oğul istəyir. «Elə oğul istəyir Vətən...» Biz bəzən görməsək də, gəlişini hiss eləməsək də elə oğullar doğulub böyüyür. Yoxsa Vətən vətən olardımı? Elə Azəroğlu elə oğullardan biridir. Şair də qəhrəman olurmu? Bəli olur. Vətən üçün qəhrəman cəsarəti, qəhrəman hünəri, qəhrəman məhəbbəti ilə nəğmələr qoşmaq; özündə həmişə həqiqət, vicdan, namus və qeyrət alovu daşımaq və bu odu vətəndaşlıq qayəsi ilə insanlara paylamaq; onların evini işıqlandırıb arzusuna-ümidinə bələdçilik eləmək qəhrəmanlığa layiq hünərdir. Şair qəhrəmanlığını torpaqdan ayrı, insan düşüncəsinə bələdçilikdən ayrı təsəvvür etmək olmaz.
Dərin, qaranlıq bir gecədə ən uzaq dağ döşündə gecəni qarsa, göyü yalaya-yalaya yanan bir ocağı müşahidə etmisinizmi? Qərib yolçu və ya uzaq mənzil kəsən səyyah üçün o tək ocaq ən yaxşı həmdəmdir; gecə yolçusunu məqsədə səsləyən yeganə işıqdır.
Şair əbədi ocaq, əbədi bələdçi, əbədi ağsaqqal deməkdir. Məncə, şair, əsl şair həmişə işıqdır. O, kədərləndirib kövrəldəndə də, qəzəbləndirib yerdən üzəndə də, nakam bir məhəbbətin tərcümeyi-halını danışanda da... İşıq olmayan sənət ildırımın ağzından qopsa belə insanlara lazım deyil.
Şair oxunmalıdır, onun şerləri məclislərdə deyilməli, müdrik şair sözü mübahisəli məsələlərdə ortalığa girib ağsaqqal olmalıdır.
Mən Balaş Azəroğlunu belə tanıyıram. Qoca, nurani Təbrizi, əsrin tikanlı dolaylarında itmiş tarixi şöhrətini axtarmaqla təsəlli tapan, Səttarxan diyarını fikrən bu işıqla gəzən, öz humanist, qəzəbli, həlim, kövrək, lirik şerləri, epik poemaları ilə B.Azəroğlu öz əsərinə həmişə işıq daşımışdır. Əlli-qollu bu işıq yüz qola ayrılsın. Bu qolun biri də Təbrizə...